چه چیزی کمک می‌کند، چه چیزی نمی‌کند و درون مراکز تحقیقاتی چه می‌گذرد؟
اکثر افراد مبتلا به کووید-۱۹، در نهایت در خانه بهبود میابند. در حال حاضر هیچ درمان مشخصی برای کووید-۱۹ وجود ندارد. اما بعضی از اقداماتی که باعث بهبود آنفولانزا می‌شوند مانند؛ استراحت کافی، نوشیدن آب کافی، و مصرف دارو برای از بین بردن تب و درد، می‌توانند در روند بهبود کووید-۱۹ نیز موثر باشند.
در این مدت، دانشمندان در تلاشاند تا درمان‌های موثری ارائه دهند. درمان‌هایی که تحت بررسی هستند شامل موارد زیر می‌شوند:
- داروهای مورد استفاده برای درمان مالاریا و بیماری‌های خود ایمنی.
- داروهای ضد ویروس ساخته شده برای مقابله با دیگر ویروس‌ها.
3.آنتی بادی‌های مبتلایان بهبود یافته از کووید-۱۹.
پلاسمای دوران نقاهت چیست؟ و چگونه می‌تواند به افراد در مقابله با کووید-۱۹ کمک کند؟
وقتی افراد مبتلا به کووید-۱۹ بهبود میابند، خون آن‌ها شامل آنتی بادی‌هایی می‌شود که بدن برای مقابله با ویروس کرونا ساخته است که در بهبود این افراد موثر واقع شده‌اند. آنتی بادی‌ها در پلاسما، که یکی از ترکیبات خون است، یافت می‌شوند.
پلاسمای دوران نقاهت که در واقع پلاسمای بیماران درمان شده است، برای بیش از ۱۰۰ سال در درمان بیماری‌های مختلف مانند: سرخک، فلج اطفال، آبله مرغان، سارس و … مورد استفاده قرار گرفته است. در شرایط کنونی، پلاسمای حاوی آنتی بادی بیمار درمان شده، به بیمارانی که از کووید-۱۹ رنج می‌برند، تزریق می‌شود. اهدا کنندگان آنتی بادی به مبتلایان برای مقابله با بیماری کمک می‌کنند، و می‌تواند باعث کاهش طول دوره یا شدت بیماری شوند.
با وجود اینکه پلاسمای دوران نقاهت برای سال‌ها مورد استفاده بوده و موفقیت‌های گوناگونی داشته است، تا این لحظه اطلاعات دقیقی از تاثیر آن بر درمان کووید-۱۹ وجود ندارد. گزارش‌هایی مبنی بر موفقیت استفاده از پلاسما در چین بدست آمده، اما هیچ مطالعه‌ی تصادفی و کنترل شده‌ای (استانداردهای طلایی مطالعات تحقیقی) صورت نگرفته است. همچنین متخصصین آگاهی کافی درباره‌ی بهترین بازه‌ی زمانی برای انتقال پلاسما، ندارند.
در روز ۲۵ مارچ (۵ فروردین)، سازمان غذا و دارو ایالات متحده اجازه‌ی استفاده از پلاسمای دوران نقاهت را تنها برای مبتلایانی صادر کرد که بیماری کووید-۱۹ آن‌ها جدی و کشنده بود. این درمان هنوز به عنوان درمان آزمایشی در نظر گرفته می‌شود.
چه کسانی می‌توانند برای کووید-۱۹ پلاسما اهدا کند؟
برای اهدای پلاسما، افراد باید دارای چندین ملاک باشند که در زیر خلاصه شده است:
- تست کووید-۱۹ این افراد در گذشته باید مثبت بوده باشد.
- هیچ علائمی از بیماری در طی ۱۴ روز قبل از اهدا نداشته باشند.
- تست کووید-۱۹ آن‌ها در حال حاضر منفی باشد.
- مقدار آنتی بادی در پلاسمای آن‌ها بالا باشد.
بیمار و اهداکننده باید گروه خونی سازگار داشته باشند. پس از اهدا، پلاسما برای دیگر بیماری‌های مسری مانند ایدز، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
هر اهداکننده، پلاسمای مورد نیاز برای یک تا سه بیمار را تامین می‌کند. اهدای پلاسما نباید باعث تضعیف سیستم ایمنی فرد اهدا کننده شود یا او را مستعد آلودگی دوباره به ویروس کند.
آیا درمان ضد ویروسی برای کووید-۱۹ وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ درمان ضد ویروسی مشخصی برای کووید-۱۹ وجود ندارد و داروهایی که در گذشته برای درمان دیگر بیماری‌های ویروسی ساخته شده‌اند در حال بررسی بر روی ویروس عامل کووید-۱۹هستند.
چرا ایجاد راه‌های درمانی برای بیماری‌های ویروسی سخت است؟
یک داروی ضد ویروسی باید قسمت مشخصی از چرخه‌ی زندگی ویروس را که برای تکثیر آن ضروری است، هدف قرار دهد. بعلاوه، داروی ضد ویروسی باید بتواند ویروس را، بدون آسیب زدن به سلول انسانی اشغال شده توسط ویروس از بین ببرد. به علت تکثیر بسیار سریع، ویروس‌ها فرصت‌های متعددی برای ایجاد جهش (تغییر محتوای ژنتیکی) در هر نسل جدید دارند، جهش‌ها به ویروس توانایی مقابله با هر دارو و واکسن ایجاد شده را می‌دهند.
چه درمان‌هایی برای معالجه‌ی ویروس کرونا وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ درمان ضد ویروسی مشخصی برای کووید-19 وجود ندارد. مانند هر بیماری ویروسی دیگر، این اقدامات می‌توانند کمک کنند:
- درحالی‌که نیازی به در تخت ماندن نیست، باید به مقدار کافی استراحت کرد.
- نوشیدن آب زیاد.
- استفاده از استامینوفن برای کاهش تب و درد.
مطمئن باشید که از دستورالعمل‌ها پیروی میکنید. در صورت استفاده‌ی همزمان از دارو برای سرماخوردگی یا آنفولانزا، حتما بر همه‌ی داروها و میزان دوز مصرفی آن‌ها نظارت داشته باشید. برای استامینوفن، کل میزان دوز مصرفی در یک روز نباید بیش 3000 میلی گرم باشد.
آیا مصرف دگزامتازون در درمان کووید-19 موثر است؟
یک گزارش تازه از آزمایش‌های بالینی نشان داده است که در بیماران بستری شده که بیماری آن‌ها شدت دارد؛ داروی کورتیکواستروئیدی دگزامتازون می‌تواند خطر مرگ را کاهش دهد. این گزارش پیش از انتشار در یک مجله‌ی پزشکی منتشر شده بود، این بدان معناست که این تحقیقات تحت بررسی‌های دقیق معمول قرار نگرفته‌اند.
بسیاری از پزشکان، پس از شروع همه‌گیری تعداد زیادی از بیماران نوع وخیم کووید-۱۹ را با داروهای کورتیکواتروئیدی درمان کرده‌اند. این موضوع برای بیمارانی که پرکاری سیستم ایمنی (یک طوفان سیتوکینی) در برابر بیماری‌های ویروسی دارند، معقول بنظر می‌رسد. در این موارد، پاسخ بیش از حد سیستم ایمنی باعث آسیب به ریه و دیگر اندام‌ها شده و در اکثر اوقات منجر به مرگ فرد می‌شود.
دگزامتازون و دیگر کورتیکواتروئیدها (پردنیزون، متیل‌پردنیزولون) داروهای قوی ضد التهاب هستند. این داروها ارزان بوده و به راحتی در دسترس هستند.
سوال کلیدیای که (در صورت موثر بودن دگزامتازون در درمان کووید-۱۹) پیش می‌آید: استفاده از این دارو چه زمانی باید شروع شود؟ اگر مصرف دارو بیش از حد زود شروع شود باعث کند شدن سیستم ایمنی و در نتیجه پیشرفت ویروس می‌شود. بهترین زمان برای تجویز دگزامتازون از نظر زیستی، زمانی است که پیشنهاد نتایج آزمایشگاهی، پیشروی سیستم ایمنی پس از شروع روند کاهش مقدار ویروس در بدن باشد.
آیا استفاده از ایبوپروفن برای درمان علائم کووید-۱۹ صحیح است؟
برخی از پزشکان فرانسوی مصرف ایبوپروفن (مورتین، ادویل و دیگر انواع نسخه‌ها) را توصیه نمی‌کنند؛ این توصیه مبنی بر گزارشاتی است که در آن‌ها بعضی افراد سالم که بعدا به کووید-۱۹ مبتلا شدند و برای از بین بردن علائم از داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب استفاده می‌کردند، دچار بیماری‌های شدید دیگری از جمله ذات الریه شدند. توجه داشتهباشید که این‌ها همه بر حسب مشاهدات است و نه مطالعات علمی.
پیشنهاد اولیه‌ی سازمان جهانی بهداشت، استفاده از استامینوفن به جای ایبوپروفن برای کاهش تب و دردهای ناشی از ابتلا به ویروس کرونا بود، اما امروزه گفته شده که هم استامینوفن و هم ایبوپروفن قابل استفاده هستند. تغییرات سریع در پیشنهادات باعث عدم اطمینان می‌شود. از آنجایی که بعضی پزشکان همچنان درباره‌ی داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب نگرانی‌هایی دارند، معقول است که استامینوفن با دوز کلی کمتر از ۳۰۰۰ میلی‌گرم در روز، انتخاب اول باشد.
با این وجود، اگر مشکوک به کرونا هستید یا از ابتلا اطمینان دارید و امکان استفاده از استامینوفن را ندارید، یا بیشینه دوز روزانه را مصرف کرده‌اید و هنوز نیازمند تسکین علائم هستید، ضرورتی برای عدم استفاده از ایبوپروفن بدون نسخه وجود ندارد.
آیا کلروکین یا هیدروکسی کلروکین و آزیترومایسین در درمان کووید-۱۹ موثر هستند و آیا استفاده از این داروها صحیح است؟
گزارش‌های اولیه‌ی چین و فرانسه اظهار داشتند؛ بیمارانی که علائم کووید-۱۹ در آن‌ها با شدت بیشتری دیده می‌شد پس از تجویز کلروکین یا هیدروکسی کلروکین، سریع‌تر درمان شدند. بعضی از پزشکان که از ترکیب هیدروکسی کلروکین و آزیترومایسین استفاده می‌کردند نیز شاهد تاثیرات مثبت این داروها بودند.
در ابتدا از هیدروکسی کلروکین و کلروکین برای درمان مالاریا و برخی از بیماری‌های التهابی مانند؛ لوپوس و روماتیسم مفصلی استفاده می‌شد. آزیترومایسین آنتی بیوتیکی است که عموما برای گلودرد و ذات الریه باکتریایی تجویز می‌شود. هردو این داروها ارزان و به راحتی در دسترس هستند.
دیده شده که هیدروکسی کلروکین و کلروکین در ظروف آزمایشگاهی می‌توانند کووید-۱۹ را از بین ببرند. به نظر می‌رسد این داروها دو مکانیسم عمل دارند. اول، اتصال ویروس به سلول را سخت می‌کنند و در پی آن ورود ویروس به سلول و تکثیر در آن را نیز ممنوع می‌کنند. دوم، اگر ویروس بتواند وارد سلول شود، داروها پیش از تکثیر، آن را از بین می‌برند.
آزیترومایسین هرگز برای بیماری‌های ویروسی استفاده نشده است. با این حال، این آنتی بیوتیک خاصیت ضد التهابی نیز دارد و طبق یک نظریه‌ی اثبات نشده، ممکن است آزیترومایسین به فروکش کردن پاسخ سیستم ایمنی پرکار به کووید-۱۹، کمک کند.
همچنان اطلاع دقیقی از اینکه آیا این داروها به تنهایی یا در ترکیب باهم، می‌توانند بیماری ویروسی کووید-۱۹ را درمان کنند یا خیر، وجود ندارد. درحالی‌که مطالعات انسانی جدید نشان می‌دهند استفاده از این داروها سودی نداشته و خطر مرگ به دلیل ناهنجاری‌های ریتم قلبی را بالا می‌برد.
مجله‌ی پزشکی نیوانگلند به تازگی نتایج آزمایش‌های بالینی درباره‌ی اثر هیدروکسی کلروکین به تنهایی، برای جلوگیری از ابتلا به کرونا ویروس منتشر کرده است؛ طبق این آزمایش‌ها هیدروکسی کلروکین از بیماری جلوگیری نمی‌کند. اگرچه، نحوه‌ی اجرای این آزمایش برای برخی متخصصین مسئله‌ای سوال برانگیز است.
این به چه معنا است؟ تغییری در پیشنهادات به وجود نیامده است.
کلروکین یا هیدروکسی کلروکین همراه یا بدون آزیترومایسین نباید برای پیشگیری یا درمان کووید-۱۹ استفاده شود؛ مگر اینکه در بیمارستان توسط پزشک معالج تجویز شده باشد و یا جزئی از آزمایش‌های بالینی باشد.
آزمایش‌های بالینی مربوط به ارزیابی تاثیرات این داروها که در حال اجرا و یا شروع بودند، همچنان ادامه دارند.
آیا داروی ضد ویروسی رمدسیویر برای درمان کووید-۱۹ موثر است؟
دانشمندان در سراسر دنیا در حال بررسی داروهای از پیش ساخته شده برای درمان دیگر بیماری‌های ویروسی هستند، چراکه این داروها گاها می‌توانند در مقابل ویروس SARS-CoV-2 که عامل کووید-۱۹ است، موثر واقع شوند.
دارویی که توجه زیادی را به خود جلب کرده است، داروی ضد ویروسی رمدسیویر است؛ به دلیل اینکه ویروسی که باعث ایجاد کووید-۱۹ می‌شود شبیه به ویروس کرونایی است که بیماری سارس و مرس را ایجاد می‌کند. شواهد آزمایشگاهی و مطالعات حیوانی نشان می‌دهند که رمدسیویر ممکن است در محدودسازی تکثیر و انتشار این ویروس ها در بدن، کمک کننده باشد. به طور ویژه، قسمت مهمی در این سه ویروس وجود دارد که می‌تواند توسط این داروها مورد هدف قرار گرفته شود. این قسمت حیاتی، آنزیم مهمی می‌سازد که ویروس نیاز به بازتولید آن دارد و در هر سه نوع ویروس کرونا، کم و بیش یکسان است. داروهایی مانند رمدسیویر که این قسمت را در ویروس‌های عامل سارس و مرس مورد هدف قرار می‌دهند، احتمالا می‌توانند در مقابل ویروس کووید-۱۹ نیز موثر باشند.
رمدسیویر برای درمان چندین بیماری ویروسی دیگر مانند بیماری ایجاد شده توسط ویروس ابولا (این ویروس از ویروس‌های کرونا نیست) نیز استفاده شده است. این دارو مانع تکثیر ویروس کرونا می‌شود، اگر ویروس قادر به تکثیر نباشد نمی‌تواند رونوشت‌هایی بسازد که دیگر قسمت‌های بدن و سلول‌ها را آلوده کنند.
بنظر می‌رسد این دارو در ظروف آزمایشگاهی، برای محافظت از سلول در برابر آلودگی توسط کووید-۱۹ موثر باشد، اما برای تایید این قضیه، آزمایش‌های بیشتری در حال انجام هستند.
آزمایش‌های انسانی نیز در حال انجام هستند. مطالعه‌ای از چین که در مجله معتبر لنست منتشر شد، یافته است بیمارانی که علائمی به مدت ۱۰ روز یا کمتر داشتند و با رمدسیویر درمان شدند بهبود بالینی آن‌ها اندکی سریع‌تر از افرادی بود که با دارونما درمان می‌شدند؛ اما تفاوت‌ها چشمگیر نبودند.
یک مطالعه‌ی سازمان یافته که در مجله‌ی پزشکی نیوانگلند (New England Journal of Medicine) در ماه می ۲۰۲۰ (خرداد ماه ۱۳۹۹) منتشر شد، نتایج نوید بخش بیشتری داشت.
در مقایسه‌ی رمدسیویر با یک دارونما در بیش از ۱۰۰۰ نفر از افراد بستری شده‌ی مبتلا به کووید-۱۹، بدست آمد افرادی که رمدسیویر دریافت می‌کردند سریع‌تر از افرادی که دارونما دریافت می‌کردند، درمان شدند. ( یک میانگین ۱۱ روزه برای دریافت کنندگان رمدسیویر و میانگین ۱۵ روزه برای دریافت کنندگان دارونما). این تفاوت‌ها از لحاظ آماری چشمگیر بودند. برای مبتلایان کووید-۱۹ بیمارتر یعنی افرادی که نیازمند دستگاه تنفس مصنوعی یا با‌پس قلبی ریوی بودند، رمدسیویر تاثیر کمتری داشت.
سوال باقی مانده این است که آیا رمدسیویر خطر مرگ را برای افراد مبتلا به کووید-۱۹ کاهش می‌دهد یا خیر.
شنیده‌ام که از دوزهای بالای ویتامینC برای درمان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ استفاده کرده‌اند، آیا موثر است؟ آیا بهتر است من هم برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کووید-۱۹ ویتامینC مصرف کنم؟
بعضی بیماران مبتلا به کووید-۱۹ که وضعیت وخیمی داشتند با تزریق درون وریدی (IV) ویتامینC درمان شدند. در هر صورت، هیچ مدرک واضح یا قانع کنندهای راجع به عملکرد آن برای بیماری کووید-۱۹ وجود ندارد. تحقیقاتی در چین در حال انجام هستند تا معین کنند آیا این روش برای درمان نوع وخیم کووید-۱۹ مفید است یا خیر.
این ایده که ممکن است تزریق درون وریدی دوز بالای ویتامینC برای درمان عفونت‌های شدید کمک کند، ایده‌ی جدیدی نیست. در سال ۲۰۱۷ یک مطالعه دریافت که درمان به وسیله تزریق درون وریدی دوز بالای ویتامینC (همراه با تیامین و کورتیکواستروئیدها) می‌تواند به جلوگیری از مرگ در بیماران مبتلا به سپتیسمی کمک کند. سپتیسمی نوعی عفونت شدید است که باعث فشار خون شدیدا پایین و از کار افتادگی اندام‌ها می‌شود. مطالعه‌ی دیگری در سال گذشته به ارزیابی تاثیر تزریق دوز بالای ویتامینC به بیماران دارای عفونت‌های شدید مبتلا به سپتیسمی و سندرم دیسترس حاد تنفسی، پرداخت؛ در این سندرم ریه‌ها پر از مایع می‌شوند. در حالیکه در این مطالعه مقادیر اصلی بهبود در چهار روز اول درمان با ویتامینC پیشرفتی نداشتند، اما میزان مرگ در در ۲۸ روز، بین افراد درمان شده کاهش پیدا کرده بود. اگرچه هیچ یک از این مطالعات نگاهی بر تاثیر استفاده از ویتامینC در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ نداشتند، اما ویتامین درمانی مخصوصا برای سپتیسمی و سندرم دیسترس حاد تنفسی در نظر گرفته شده بود و این‌ها رایجترین حالاتی هستند که منجر به انتقال افراد به بخش ICU، نیازمندی آن‌ها به دستگاه تنفس مصنوعی یا مرگ بین افراد مبتلا به بیماری شدید کووید-۱۹ می‌شوند.
در ارتباط با موضوع پیشگیری، هیچ مدرک قانع کنندهای وجود ندارد که نشان دهد استفاده از ویتامینC می‌تواند از آلودگی به وجود آمده توسط ویروس کرونا پیشگیری کند. درحالی‌که دوز استاندارد ویتامینC عموما بی ضرر است، دوزهای بالای آن می‌تواند باعث عوارض جانبی‌ای مانند حالت تهوع، گرفتگی عضلات و افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه و… شود.